Kolejnym rodzajem papug z rodziny - Platycercidae, zdobywającym serca i zapełniającym (jednak bardzo powoli) woliery polskich hodowców, są Barnardy. W literaturze polskiej Barnardy jak do tej pory były pomijane dosyć skutecznie. Dlatego postanowiłem podjąć próbę zwrócenia uwagi autorów i wydawców na ten rodzaj papug, oraz polecić go kolegom hodowcom. Nazewnictwo systematyczne, którym się posługuję jest mojego pomysłu, ale oparte jest na nazewnictwie niemieckim, czeskim i słowackim.

Do rodziny Platycercidae oprócz Barnardów należą popularne już w Polsce: świergoty, rozelle, papugi kozie i łąkówki, a także mniej znane pąsogłówki (papugi czerwonoczapeczkowe).

Rodzaj Barnardius dzieli się na dwa gatunki: Barnardius barnardi - Barnard zielony i Barnardius zonarius - Barnard czarnogłowy. 

Barnard zielony: Jest to ptak przypominający postawą i wymiarami ciała wyrośnięte rozelle bladogłowe. W jego zabarwieniu dominuje kolor zielony, na brzuchu przez zieleń przebija kolor żółty. Żółty jest również pasek odgraniczający szyję od reszty ciała. Czoło tuż nad dziobem ma kolor czerwony. U ptaków tych nie występuje barwny dymorfizm płciowy. Samica ma mniejszą głowę i węższy dziób. 

Barnardy zielone występują we wschodniej części Australii, na zachód od Wielkich Gór Wododziałowych. Biotopem ich występowania są rzadkie lasy eukaliptusowe i sawanna poprzecinana stałymi i okresowymi rzekami, których brzegi porośnięte są drzewami. Papugi te unikają terenów zagospodarowanych przez człowieka. Żywią się nasionami traw, owocami, kwiatami akacji i eukaliptusów, nie gardzą też owadami.

W okresie lęgowym, który najczęściej rozpoczyna się w sierpniu, żyją w parach. Gniazdują w dziuplach drzew okres wysiadywania i wychów młodych jest podobny jak u rozell. 

Do Europy dostały się już w 1853 roku (do Anglii), a pierwszy odchów udał się w roku 1884 roku we Francji.

Barnard czarnogłowy: Postawą i budową ciała przypomina Barnarda zielonego, jednak jest potężniejszy. Może osiągać ponad 40 cm długości. Ubarwieniem przypomina Barnarda zielonego, jednak głowa ich jest zawsze czarna, czasami w niebieskim odcieniu. U podgatunków: B.cz. większy i B.cz. zachodni występuje czerwony pasek na czole, którego brak u podgatunku B.cz. południowego. Samice mają przeważnie mniejsze głowy i węższe dzioby, oraz bledsze i mniejsze czerwone paski na czole. Barnardy czarnogłowe występują w zachodniej i południowo -zachodniej Australii. Zasiedlają przeróżne biotopy. Od gęstych, poprzez rzadkie lasy eukaliptusowe, do suchych sawann z rzadka porośniętych nadmorskich lasów pojedynczymi drzewami. Często zalatują na tereny rolnicze, gdzie czynią znaczne szkody, w sadach, uprawach pszenicy i kukurydzy. Występują też w parkach i na przedmieściach tak dużego miasta jak Perth ( prawie 2 mln. mieszkańców).

Żywią się nasionami traw i drzew, kwiatami i nektarem, oraz wszelkimi owocami jak jabłka i gruszki, cytrusy. 

Barnard czarnogłowy gniazduje w dziuplach na znacznych wysokościach. Każda para ma własne terytorium. Okres gniazdowania rozpoczyna się w sierpniu, a na terenach "suchych" po opadach deszczu. Często pary wyprowadzają dwa lęgi w sezonie rozrodczym. Przebieg lęgów podobny jest jak u Barnarda zielonego. Do Europy zostały przywiezione po raz pierwszy w 1862 roku do Anglii, a zostały rozmnożone w 1881 roku w Belgii.

Hodowla: Barnardy są idealnymi ptakami do całorocznych wolier. Są wytrzymałe na znaczne obniżki temperatur. Woliery powinny być dosyć długie, co najmniej 4metrowe, o szkielecie metalowym, pokrytym dosyć mocną siatką. 

Żywienie jest podobne,  jak, u rozelli królewskiej, w diecie należy zwiększyć ilość podawanych owoców ( szczególnie w przypadku B. Czarnogłowego). 

Rozmnażanie : Toki u Barnardów przebiegają podobnie jak u Rozelli królewskiej. Budka lęgowa powinna mieć też podobne wymiary (minimalne wymiary dna 25cm x 25cm). Problemem jest dobranie pary. Posiadanie samczyka i samiczki nie daje żadnych gwarancji lęgowych. Zdarza się, że para przebywająca ze sobą kilka lat, nagle, bez widocznej przyczyny odbywa udany lęg. Czasami wystarczy przenieś ptaki do innej woliery, zmienić budkę lęgową lub wystrój woliery, a ptaki odbędą skuteczne lęgi. Za bardziej problematyczne w tym zakresie uchodzą Barnardy zielone, u Barnardów czarnogłowych odchów 5 młodych w lęgu, czy dwa lęgi w sezonie nie stanowią już żadnego wydarzenia.  

Jerzy Ćwik

* według nazewnictwa przyjętego przez Komisję Faunistyczną Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, barnard czarnogłowy to rozella czarnogłowa, a barnard zielony to rozella czerwonoczelna