Hodując wiele lat rzadkie papugi musiałem posiąść umiejętność opiekowania się pisklętami. Potrzebna jest ona w trzech przypadkach: kiedy nasza para lęgowa nie wywiązuje się z obowiązku rodzicielskiego, a my zdążymy zaingerować zanim pisklę padnie z głodu, lub jeśli po poprzednich nieudanych lęgach sami podejmiemy decyzję o zabraniu z gniazda młodej papugi rzadkiego gatunku, także wtedy, gdy chcemy młodą papugę całkowicie oswoić.

Zabrane pisklę (im później, tym większe szanse na wykarmienie) musi być trzymane w odpowiedniej temperaturze i wilgotności, odpowiadającym warunkom wnętrza budki lęgowej. To można spełnić łatwo nawet nie posiadając inkubatora - przy pomocy żarówki i wilgotnych trocin.

Drugim warunkiem jest wykarmienie młodej papugi. Firma zachodnie produkują gotowe granulaty dla piskląt różnych gatunków i różnego wieku, które wystarczy wymieszać z wodą. Najczęściej używane przez hodowców są "gotowce" markowych firm Pretty-Bird i Kaytee. Przy dużej hodowli dobrze mieć je na wszelki wypadek w lodówce.

W naszych warunkach, kiedy zdobycie w sklepie zoologicznym gotowej mieszanki do karmienia piskląt jest prawie niemożliwe, musimy stworzyć taką karmę sami.

Pokarm można przygotować na całą dobę i przechowywać go w lodówce (jednak przed podaniem musi być podgrzany do temperatury ciała papugi!). Może stanowić go mieszanka zmielonej kaszy kukurydzianej, jaglanej, innych łuskanych zbóż oraz suchara ewentualnie tartej bułki oraz owoców i warzyw (jabłko, marchew, banan, burak) w proporcjach trzecia część kasz, trzecia część suchara, trzecia część owoców i warzyw. Do tego należy dodać na każdego wykarmianego ptaka jedno "ziarno" granulatu dla szczeniąt i dzienną porcję dobrych witamin. Mieszankę doprowadza się do konsystencji serka homogenizowanego, rozprowadzając ją przegotowaną wodą. Starsze pisklęta powinne dostawać dodatkowo łuskane ziarno słonecznika.

Jeśli przejmujemy do karmienia pisklę kilkudniowe, musi być one karmione co ok. 2-3 godziny, z jednym karmieniem nocnym. W miarę wzrostu ograniczamy częstotliwość karmienia do stwierdzenia pustego wola, rezygnując z karmienia w nocy. Opierzone całkowicie młode powinne być karmione rano i wieczorem, lotne - ewentualnie - dokarmiane wieczorem.

Ptaka można dokarmiać łyżeczką, lub sondą (strzykawką zakończoną 5cm miękkim wężykiem używanym w akwarystyce do pompowania powietrza do zbiorników). Druga metoda - choć wydaje się trudna - jest wygodniejsza, nie wymaga dużej ilości czasu ani cierpliwości. Należy jednak kontrolować głębokość włożenia sondy - jej zakończenie winno znajdować się w wolu papugi, aby pokarm nie zatkał tchawicy. Jednorazowo "wpompowywana" porcja jest zależna od masy pisklęcia, na przykład w przypadku 6-tygodniowej żako powinna wynosić 15 - 10 cm3 (im starsza papuga, tym mniej), ewentualny nadmiar jest przez ptaka zwracany.
Aby przyspieszyć samodzielność papugi, powinna mieć dostępne naczynie z wodą (do okresu samodzielności nie podaje się wody, wystarcza użyta do "rozpłynniania" kasz), rozmoczone (24 godziny), lub lepiej - skiełkowane (jeszcze 24 godziny) ziarno - mieszankę dla papug oraz pokrojone drobno miękkie owoce.

Jeśli po usamodzielnieniu chcemy papugę dalej oswajać, w celu utrzymania lepszego kontaktu należy nauczyć ją, że smakołyki - proso senegalskie, orzechy arachidowe i inne - potrzebna tu obserwacja upodobań podopiecznego - są podawane z ręki. O wiele trudniej oswojoną, przez kontakt z karmiącym uważającą się za człowieka papugę zamienić na nowo w ptaka, co jest ważne w przypadku wykamiania gatunku rzadkiego, który powinien dalej nadawać się do hodowli. Tu potrzebna jest długotrwała "resocjalizacja" w stadzie młodych, najlepiej tego samego gatunku. Opisywane są jednak udane lęgi takich - z konieczności - oswojonych papug.

Jerzy BÅ‚aszczyk

Artykuł został opublikowany w nr 6/1999 (lipiec) miesięcznika "Fauna&Flora".