W hodowlach, we właściwych warunkach lilianki żyją nawet 20 lat. Znany jest przypadek, kiedy obrączkowany samczyk był płodny w dziewiętnastym roku życia. Wszystko to predysponuje te ptaki, aby stały się naszymi miłymi współlokatorami.

W 1912 roku Mathews opisał liliankę pod naukową nazwą Neopsephotus bourkii. Twierdził, że gatunek ten jest jak gdyby formą przejściową między łąkówkami (Neophema), a świergotami (Psephotus). Według nowszej systematyki włączono liliankę ponownie do rodzaju Neophema i obecna jej nazwa, to Neophema bourkii (Gould 1841). Lilianka wielkością przypomina typ wystawowy papużki falistej, długość jej wynosi 190 - 220 mm.

Wierzch ciała samców brązowy, z tym, że pióra pokrywowe skrzydeł mają jaśniejsze obwódki. Plecy brązowe. Pióra nie piersi i brzuchu mają różowe obwódki, intensywniejsze na brzuchu niż na piersi. Boki i dolna cześć nasady ogona niebieskie. Obrzeże skrzydeł w części łokciowej ciemno niebieskie. Okolice oczu szarobiałe. Na czole u nasady dzioba niebieskie pióra. Samice ubarwione podobnie lecz brak im niebieskich piórek na czole. Młodociane egzemplarze przypominają samce. Ubarwienie dorosłych uzyskują po pierwszym pierzeniu w piątym lub szóstym miesiącu życia.

Ojczyzną lilianek jest Australia. Występują na dość znacznym obszarze tego kontynentu. Zasięgiem swoim obejmują południowo-zachodni Queensland, Nową Południową Walię, aż po północne rejony Południowej Australii. Granic występowania lilianek w przyrodzie nie da się dokładnie określić ze względu na dalekie wędrówki w poszukiwaniu pokarmu. Obecność tego gatunku na określonym obszarze uzależniona jest od jego obfitości.

Pożywieniem lilianek są nasiona traw, innych bylin, płodów rolnych, krzewów i drzew. Przysmakiem są nasiona krzewów: Cassia, Acacia, Eremopkilia. Pokarm pobierany jest bezpośrednio z roślin, ale najczęściej z ziemi, kiedy nasiona już opadną. Lilianki chętnie żerują na ziemi. Są wtedy prawie niedostrzegalne, ponieważ ich ubarwienie wierzchniej części ciała doskonale zlewa się z podłożem. Charakterystyczną cechą jest jeszcze to, że podczas żerowania na ziemi ptaki milczą - robią to w absolutnej ciszy. Całkiem inaczej zachowują się, kiedy przebywają na gałęziach krzewów i drzew. Odzywają się wtedy bez przerwy, przyjemnie brzmiącymi, cichymi trelami.

Kolejną typową cechą tego gatunku są pory żerowania. Najbardziej aktywne są wcześnie rano. Następnie przez większą część dnia odpoczywają w cieniu liści. Dopiero późnym popołudniem i wieczorem ponownie lecą na żerowiska i do wodopoju. Znane są liczne przypadki aktywności lilianek podczas jasnych nocy.

Lot lilianek jest lekki i zwinny. Uderzenia skrzydeł szybkie i wydają charakterystyczny dla tego gatunku odgłos.

Pora gniazdowania jest ściśle związana z porą deszczu. Po obfitych opadach "rusza" wegetacja roślin i jest dostatek pokarmu. Gniazdują w dziuplach od 1 m do 3 m nad ziemią. Dno dziupli wyścielone jest warstwą spróchniałego drewna. Do Europy sprowadzono lilianki po raz pierwszy w 1897 roku do londyńskiego ogrodu zoologicznego, gdzie z powodzeniem odchowano pisklęta.

Chów i hodowla tego gatunku nie sprawia większych kłopotów i można go polecić początkującym hodowcom. Te sympatyczne papugi możemy hodować w pomieszczeniach mieszkalnych jak również w wolierach ogrodowych. W pierwszym przypadku umieszczamy je w dużej klatce lub wolierze pokojowej. Poza okresem lęgowym mogą przebywać w większej grupie jednogatunkowej, czy też w towarzystwie amadyn, astryldów, kulczyków, wikłaczy, kanarków, papużek falistych, nimf, łąkówek, gołąbków diamentowych, itp. Uwaga na nierozłączki, które z natury są bardzo agresywne !!!

Chcąc rozmnożyć lilianki w klatce, należy umieścić w niej tylko jedną parę. Czym większa klatka tym lepiej. Sądzę, że minimalne wymiary, to 100x40x50 cm. (dł.szer.wys.). Na jednej ze ścian klatki wieszamy budkę lęgową. Osobiście stosuję z dobrym skutkiem budki o wymiarach 17x17 cm (dno) i 25 cm (wysokość). W górnej części znajduje się otwór o średnicy 5-6 cm. Pod otworem przymocowany jest drewniany pręcik. Strop powinien być otwierany, co jest niezbędne przy kontroli gniazda. Na dno budki dajemy warstwę (3-4 cm) wiórków drewnianych ewentualnie mieszaninę wiórków z lekko wilgotnym torfem (3 części wiórków, 1 część torfu). Budka działa na ptaki stymulująco i w krótkim czasie przystępują do lęgów. Samiec zaczyna intensywnie karmić samicę, która coraz częściej przebywa w budce i formuje gniazdo. Podczas tej czynności wysypuje zazwyczaj część wyściółki. Kontrolę gniazda lilianki znoszą dobrze i nigdy nie zdarzyło się, aby po tej czynności porzuciły gniazda. Samica składa jajo rano i z reguły co drugi dzień. Najczęściej w gnieździe jest od 4 do 6 jaj. Tak jak u innych gatunków papug skorupki są białe. Na jajach siedzi tylko samica i w tym czasie systematycznie karmiona jest przez samca. Po 18-19 dniach wysiadywania wylęgają się pisklęta pokryte jasnoszarym puchem. W tej fazie rozwojowej karmione są tylko przez samicę, która w dalszym ciągu otrzymuje pokarm od samca. Po 28 dniach życia młode ptaki są w pełni opierzone i opuszczają budkę lęgową, do której już nie wracają. Trzy do pięciu dni po wyjściu z budki młode lilianki źle widzą i są bardzo płochliwe, dlatego też powinniśmy zachować szczególną ostrożność, ponieważ mogą się zranić o ściany klatki czy woliery. Po opuszczeniu budki lęgowej młode lilianki karmione są przez rodziców, a obowiązki intensywnie karmiącego ptaka przejmuje samiec. Samiczka ponownie wchodzi do budki i przygotowuje gniazdo do kolejnego lęgu. Wcześniej musimy budkę dokładnie oczyścić, wyparzyć wrzątkiem i wsypać świeżą warstwę substratu gniazdowego. Młode ptaki po 2-3 tygodniach od chwili opuszczenia budki są samodzielne i powinniśmy je przenieść do osobnej klatki lub woliery. Dorosła para może odbywać dwa, a w ostateczności trzy lęgi w sezonie. Chcąc jednak utrzymać nasze lilianki w dobrej kondycji przez długie lata, powinniśmy dopuścić tylko do dwóch lęgów w roku. Usunięcie budki lęgowej i odpowiednia dieta powodują, że ptaki przestają interesować się lęgami.

Rozmnażając lilianki w wolierach ogrodowych lub pokojowych musimy przestrzegać pewnych zasad. W wolierze może być tylko jedna para lilianek. Obsady woliery nie powinny stanowić inne gatunki papug. Możemy łączyć je natomiast z innymi gatunkami ptaków. Z powodzeniem rozmnażałem lilianki w wolierach ogrodowych w towarzystwie: zeberek, ryżowców, amadyn diamentowych, wikłaczy ognistych, motylików krasnouchych, kulczyków szarych, kulczyków mozambickich, słowików chińskich, słowików srebrnych, czy też gołąbków diamentowych. Jeśli chodzi o ten ostatni gatunek, to miałem parę lilianek, z której samiec nie tolerował gołąbków diamentowych w wolierze i atakował je z furią.

Do wolier ogrodowych wpuszczamy ptaki w połowie maja gdzie przebywają do końca października. Gatunek ten znosi mrozy do -12 °C. Istnieją wzmianki o udanych lęgach tego gatunku w systemie poligamicznym. W jednej wolierze łączono samca z dwiema, a nawet trzema samicami. Każda z samic miała do dyspozycji swoją budkę lęgową, w której wysiadywała jaja i wykarmiała pisklęta.

Pokarmem lilianek w hodowlach są różne gatunki ziarna, jak: proso, kanar, owies, pszenica, proso senegalskie i włośnica w kolbach, odrobina nasion konopi i słonecznika. Można podawać im troszkę murzynku i maku. Ten ostatni najlepiej dodać do pokarmu jajecznego. W niewielkich ilościach możemy dać naszym podopiecznym kukurydzę w kolbach w fazie mlecznej i woskowej dojrzałości, nasiona traw, babki zwyczajnej czy mniszka lekarskiego. Chętnie jedzą jabłka, tartą marchew i zieleninę, jak mniszek lekarski (Taraxacum officinale) i gwiazdnicę (Stellaria media). W okresie zimowym, możemy podawać ptakom ulistnione pędy trzykrotki (Tradescantia sp.) uprawianej w doniczkach. Chętnie ogryzają korę i pączki z młodych gałązek drzew owocowych. Ptaki powinny mieć do dyspozycji różne mineralia, których wybór na rynku jest duży. Wielu hodowców z powodzeniem stosuje w hodowlach ptaków egzotycznych grity i kołacze dla gołębi. Te ostatnie znane pod nazwą "pickstein". Raz w tygodniu dobrze jest podać liliankom mieszankę witaminowo-aminokwasową rozpuszczoną w wodzie do picia, np. Aminosol.

W okresie rozrodczym korzystnie jest podawać skiełkowane ziarno, a do wykarmienia młodych niezbędny jest pokarm jajeczny. Pokarm jajeczny powinny otrzymywać młode do chwili ukończenia pierwszego pierzenia.

Prócz formy nominalnej, czyli takiej jaka występuje w naturalnym środowisku, hodowane są najróżniejsze odmiany barwne. Niektóre z nich są jeszcze rzadkością i ceny ich bywają bardzo wysokie. Chyba najbardziej rozpowszechniona i lubiana jest odmiana różowa. Uzyskał ją 1970 roku holenderski hodowca Goossense. Ptaki są całe różowe. Okolice dzioba i oczu jaśniejsze. Krawędzie skrzydeł brązowe. Ponadto istnieją lilianki: żółte, cynamonowe, płowe, żółto-różowe, cynamonowo-różowe, płowo-różowe (łososiowe), płowo-żółte, szeki, opalowe, niebieskie, białe, rubinowe, przyciemnione. Przepiękną lecz jeszcze niezwykle rzadką jest lilianka lutino. Ptaki tej odmiany są różowe z intensywnie żółtymi skrzydłami. Oczy czerwone, brwi i policzki białe.

Andrzej Jarosz